منبع : www.irisi.ir
گام اول: انتخاب ایده و موضوع مقاله
مقاله شما در مورد چه چیزی ست؟ موضوع و ایده اصلی آن چیست. به عبارت ساده تر، حرف اصلی شما توی مقاله چیست؟ چه پیامی دارد؟ مثلا ممکن است مقاله شما موضوعش "بررسی تاثیر میزان استفاده از جستجوی اینترنتی بر حافظه کوتاه مدت" باشد. بعضا موضوع مقاله را به صورت یک سوال می توانید بنویسید. مثلا "آیا تفاوتی بین قدرت حافظه افرادی که از جستجوی اینترنتی استفاده نمی کنند و افرادی که به صورت مکرر از جستجوی اینترنتی استفاده می کنند وجود دارد؟" هرچه هست، ایده و موضوع مقاله شما باید مهم باشد. یعنی برای مخاطبین علمی دانستنش مهم باشد. علاوه بر این، ایده مقاله شما باید جدید باشد. یعنی قبلا کسی آنرا به این شکل بیان نکرده است. همچنین ایده مقاله شما باید دقیق هم باشد، یعنی فقط به یک موضوع محدود و کوچک بپردازد.
خوب با این توصیفات، ایده مقاله خودتان را در دو سه خط در زیر بنویسید:
ایده مقاله:
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
گام دوم: تعیین نوآوری های موضوع مقاله
قرار بود که ایده یا همون موضوع اصلی مقاله به دردبخور و جدید باشد. این یعنی یک نوآوری داشته باشد. نوآوری داشتن، یعنی هم یک حرف جدیدی داشته باشد (برای مخاطبین علمی، یعنی اونهایی که مجلات علمی را می خوانند) و هم این حرف جدید مهم و به دربخور باشد. فقط کافی نیست که احساس کنید که مقاله شما نوآوری دارید. بلکه باید این نوآوری (ها) را مشخصا تعیین کنید، لیست کنید و مطمئن شوید که واقعا نوآوری هستند. مثلا در مثال "بررسی تاثیر میزان استفاده از جستجوی اینترنتی بر حافظه کوتاه مدت"، نوآوری مقاله برای یک مجله ای که در زمینه یادگیری دانش آموزان هست، می تواند این باشد که مقاله ما یکی از دلایل کاهش حافظه کوتاه مدت دانش آموزان را توضیح می دهد. با این فرض که تا به حال این چنین تحقیقی به این شکل انجام نشده است، مقاله ما یک نوآوری دارد چونکه هم یک پیام جدید دارد و هم این پیام جدید به درد می خورد (مثلا می شود با آن پیش بینی کرد که افرادی که جستجوی اینترنتی می کنند، چه تاثیری بر حافظه کوتاه مدتشان گذاشته می شود).
خوب حالا در زیر بنویسید که نوآوریهای مقاله شما چه هستند. حداکثر 2 تا 3 مورد از مهمترین نوآوریهای مقاله خودتان را در زیر لیست کنید و برای خودتان مشخص کنید که چرا اینها یک حرف جدید به دردبخور هستند؟
نوآوری 1: ..............................................................................................................................
نوآوری 2: ..............................................................................................................................
نوآوری 3: ..............................................................................................................................
گام سوم: تعیین متدلوژی مقاله
حالا که می دانیم موضوع مقاله ما چیست و چه یافته ارزشمندی را می خواهیم ارایه کنیم، بایستی مشخص کنیم که چگونه این یافته ارزشمند را با روش علمی به دست آورده ایم (متدلوژی مقاله). در مثال بالا، متدلوژی تحقیق ما می تواند انجام یک مقایسه آماری بین توان حافظه یک گروه کنترل (افرادی که از جستجوی اینترنتی استفاده نمی کنند) و یک گروه اصلی (افرادی که به میزان قابل توجهی در روز از جستجوی اینترنتی استفاده می کنند) باشد. حتی گاهی مشاهده دقیق یک پدیده (مثلا در مطالعات اکتشافی کیفی) می تواند یک روش مناسب پژوهش باشد. متدلوژی مناسب بایستی تضمین کند که یافته های صحیح هستند (روایی) و قابل اتکا هستند (پایایی).
حال در چند خط زیر بنویسید که متدلوژی مقاله شما چیست:
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
گام چهارم: هماهنگ کردن ایده، نوآوری و متدلوژی مقاله
ایده مقاله، نوآوری مقاله، و متدلوژی مقاله سه ضلع یک مثلث هستند که بایستی با هم هماهنگی داشته باشند. نوآوری مقاله بایستی از دل ایده مقاله به دست بیایید و باید با متدلوژی مناسبی پشتیبانی شود. حال که این سه مورد تعریف شده اند، یکبار در سه جمله زیر، به صورت یکپارچه مشخص کنید که ایده مقاله شما چیست، نوآوری(های) آن کدامند و متدلوژی ای که این یافته های ارزشمند را به دست داده است چیست.
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
گام پنجم: طراحی محتوای بخشهای اصلی مقاله
یک مقاله معمولا تشکیل شده است از 1) مقدمه، 2) مرور ادبیات، 3) روش شناسی، 4) یافته ها و تحلیل، 5) بحث و نتیجه گیری. بر اساس ایده، نوآوری و متدلوژی مقاله که در بالا تعیین شد، بایستی در هر کدام از این پنج جزء مقاله پاسخ این سوالات را بگوییم:
1- مقدمه
a. ایده اصلی مقاله چیست؟
b. چرا این ایده مهم است؟
c. چه نوآوری انتظار می رود که این مقاله داشته باشد ؟
d. ترتیب مطالبی که در ادامه مقاله می آید چیست؟
2- مرور ادبیات
a. چه کارهایی تا به حال در ارتباط با ایده اصلی مقاله صورت گرفته است؟
b. چه خلآیی در کارهای گذشته وجود دارد که نشان می دهد نوآوری مقاله ما واقعا جدید است؟
c. مفاهیم و مبانی نظری ای که مقاله ما بر آن استوار است کدام است؟
3- روش شناسی
a. سوال تحقیق مقاله ما چیست؟
b. طراحی کلی تحقیق ما کدام است؟
c. چه قدمهایی را برای استخراج یافته های تحقیق و پشتیبانی آنها برداشته ایم؟
d. چه ابزارهایی در این راه استفاده شده است (ابزارهای جمع آوری داده ها و تحلیل آنها)؟
4- یافته ها و تحلیل
a. نتایج تحقیق ما چه هستند؟
b. این یافته ها چگونه پاسخ سوال تحقیق ما را می دهند؟
5- بحث و نتیجه گیری
a. یافته های تحقیق ما چه ارتباطی با مطالعات و کارهای مرتبط انجام شده قبلی دارد؟
b. چه یافته های جدیدی (نوآوریهایی) را به کارهای قبلی اضافه می کند؟
c. چه ضعفها و محدودیتهایی مقاله ما دارد؟
d. چه پیشنهاداتی برای پژوهش های بعدی می توان داد؟
خوب این سوالات را به همین شکلی بردارید، و سعی کنید که در 2 خط پاسخ هر کدام از این سوالات را بدهید.
با انجام این کار، عملا شما طراحی مقاله خودتان را انجام داده اید. یعنی مشخص کرده اید که در هر بخش از مقاله چه مطلبی قرار است گفته شود (هرچند که هنوز آنرا ننوشته اید.)